เรื่องเด่น สังขาร, วิญญาณ

สังขาร, วิญญาณ

"สังขาร" ตัวนี้ไม่ได้หมายความว่าร่างกาย มันเป็นอารมณ์ใจ หมายความว่า อารมณ์ของใจ หรืออารมณ์ที่เข้ามาหนุนใจ เข้ามาแทรกกับใจ

นี่ถ้าเป็นอารมณ์ด้านดีเป็น ปัจจัยของความสุข ท่านเรียกว่า กุศล คือ ฉลาด

ถ้าอารมณ์ด้านชั่วสร้างความทุกข์ เรียกว่า อกุศล แปลว่าโง่ ไม่ฉลาดก็โง่

ถ้าว่าที่อยู่เฉยๆ ไม่ไปยุ่งกับความดีหรือความชั่ว เรียกว่า "อัพยากฤต"

อารมณ์อย่างนี้เข้ามาสิงใจอย่างใดอย่างหนึ่ง เรียกว่า "สังขาร"

จำให้ดีนะบาลีกับภาษาไทยนี้ไม่เหมือนกัน

ภาษาไทย "สังขาร" หมายถึง ร่างกาย

แต่ว่าบาลี "สังขาร" นี่หมายถึง อารมณ์ที่เข้ามาคุมใจ

ความรู้อารมณ์ในเวลาที่เมื่อรูปมากระทบตาเป็นต้นเรียกว่า "วิญญาณ"

วิญญาณ นี้แปลว่า การวิเศษ รู้เห็น

เห็นรูป เป็น "จักขุวิญญาณ"

หูฟังเสียงเป็น "โสตวิญญาณ"

จมูกกระทบกลิ่นเรียกว่า "ฆานวิญญาณ"

ลิ้นกระทบรสเรียกว่า "ชิวหาวิญญาณ"

กายถูกต้องสัมผัสเรียกว่า "กายวิญญาณ"

"วิญญาณ" นี่แปลว่ารู้วิเศษ รู้เปรี้ยว รู้เค็ม รู้หนาว รู้ร้อน

"วิญญาณ" ตัวนี้ไม่ใช่ใจนะ

ที่เขาเขียนไว้เทศน์มักจะบวกกันดะนะ งงเต็มที "วิญญาณ" ตัวนี้ไม่ใช่ใจ มันเกาะอยู่กับกาย กายพังเมื่อไร วิญญาณตัวนี้ก็พังด้วย

ขอย่อสั้นๆ นะ คำว่า "วิญญาณ" คือ ประสาทสำหรับรับการสัมผัสรู้เรื่อง

คือว่าประสาทที่รับรู้แห่งการสัมผัส เรียกว่า "วิญญาณ" จำง่ายๆนะ

เมื่อก่อนเรียนมาก็ไม่มีใครอธิบายแบบนี้เหมือนกัน

(จากหนังสือรวมคำสอนธรรมปฏิบัติ เล่ม 11 หน้า 22)