งานฉลองพระชนมายุ 84 พรรษา สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี

​

ชื่อการจัดงานเป็นภาษาไทยว่า "งานฉลองพระชนมายุ 84 พรรษา สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี" สำหรับชื่องานภาษาอังกฤษ คือ "The Celebrations of the 84th Birthday Anniversary of Her Royal Highness Princess Bejaratana"

นายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ นายกรัฐมนตรี ในฐานะประธานกรรมการอำนวยการจัดงานฉลองพระชนมายุ 84 พรรษา สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี แจ้งที่ประชุมทราบว่า สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี จะมีพระชนมายุครบ 84 พรรษา ในวันที่ 24 พฤศจิกายน 2552 รัฐบาลจึงได้เห็นสมควรจัดงานเฉลิมฉลอง โดยได้แต่งตั้งคณะกรรมการอำนวยการจัดงานฉลองพระชนมายุ 84 พรรษา สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี โดยมีนายกรัฐมนตรี เป็นประธานกรรมการ รองนายกรัฐมนตรีทุกท่านเป็นรองประธานกรรมการ รัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรีทุกท่าน หัวหน้าส่วนราชการทั้งภาครัฐและภาคเอกชน ตลอดจนผู้ทรงคุณวุฒิที่เกี่ยวข้องเป็นกรรมการ ปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี เป็นกรรมการและเลขานุการ ฯลฯ มีอำนาจหน้าที่ในการกำหนดนโยบายและแนวทางการจัดงาน/ พิจารณาแผนงาน โครงการและกิจกรรม/ แต่งตั้งคณะกรรมการ คณะอนุกรรมการหรือคณะทำงานต่าง ๆ เพื่อช่วยเหลือการปฏิบัติงาน/ และดำเนินการอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง เป็นต้น

 

สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี เป็นพระราชธิดาพระองค์เดียวในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว กับพระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี [พระนามเดิม เครือแก้ว อภัยวงศ์ ธิดา พระยาอภัยภูเบศร (เลื่อม อภัยวงศ์) กับ คุณเล็ก บุนนาค] ประสูติเมื่อวันอังคารที่ ๒๔ พฤศจิกายน ๒๔๖๘ ณ พระที่นั่งเทพสถานพิลาส ในหมู่พระมหามณเฑียร พระบรมมหาราชวัง ก่อนพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว จะเสด็จสวรรคตเพียงวันเดียว

เมื่อ พระนางเจ้าสุวัทนาฯ ทรงพระครรภ์ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระปีติโสมนัสเป็นอย่างพ้นประมาณ ทรงเฝ้ารอพระประสูติการของพระหน่อพระองค์แรกอย่างจดจ่อ ทั้งยังทรงพระราชนิพนธ์บทกล่อมบรรทมสำหรับสมโภชเดือนพระราชกุมารประกอบเพลง ปลาทองไว้
ล่วงหน้า ความว่า

"พระเอยพระหน่อนาถ งามพิลาสดังดวงมณีใส พระเสด็จจากฟ้าสุราลัย มาเพื่อให้ฝูงชนกมลปรีดิ์ ดอกเอยดอกจัมปา หอมชื่นจิตติดนาสา ยิ่งดมยิ่งพาให้ดมเอยฯ หอมพระเดชทรงยศโอรสราช แผ่เผยผงาดในแดนไกล พึ่งเดชพระหน่อไท เปนสุขสมใจไม่วางวายฯ รูปลม้ายคล้ายพระบิตุราช ผิวผุดผาดเพียงชนนีศรี ขอพระจงทรงคุณวิบุลย์ทวี เพื่อเป็นที่ร่มเกล้าข้าเฝ้าเทอญฯ ดอกเอยดอกพุทธชาต หอมเย็นใจใสสอาด หอมบมิขาดสุคนธ์เอยฯ หอมพระคุณการุญเปนประถม เย็นเกล้าเหมือนร่มโพธิ์ทอง เหล่าข้าทูลลออง ภักดีสนองพระคุณไทฯ"

แต่แล้วเมื่อใกล้พระประสูติการ ความชื่นบานทั้งหลายกลับกลายเป็นความกังวล เมื่อพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระประชวรหนักด้วยโรคพระอันตะ มีพระอาการรุนแรงขึ้นอย่างมิคาดฝัน ในยามนั้น พระองค์ประทับ ณ พระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน ในพระบรมมหาราชวัง จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระนางเจ้าสุวัทนาฯ ประทับ ณ พระที่นั่งเทพสถานพิลาส ซึ่งติดกับพระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน เพื่อทรงรอฟังข่าวพระประสูติการอย่างใกล้ชิด จนกระทั่งพระนางเจ้าสุวัทนาฯ มีพระประสูติการเจ้าฟ้าหญิงในวันที่ ๒๔ พฤศจิกายน จากนั้นในเวลาบ่ายวันที่ ๒๕ พฤศจิกายน พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ขณะมีพระอาการประชวรอยู่ในขั้นวิกฤต ได้ทอดพระเนตรพระราชธิดาเป็นครั้งแรกและครั้งสุดท้าย กลางดึกคืนนั้นก็เสด็จสวรรคต

พระนม (แม่นม) ของสมเด็จเจ้าฟ้าพระราชธิดาในรัชกาลที่ ๖ คือคุณบุปผา พนมวัน ณ อยุธยา ซึ่งเป็นพระนมโดยตำแหน่ง เพราะสมเด็จเจ้าฟ้าพระราชธิดาในรัชกาลที่ ๖ เสวยพระกษิรธาราจากพระชนนี มีคณะพยาบาลจากโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ถวายอภิบาลในเบื้องแรก จากนั้น จึงมีคณะพระอภิบาลจำนวน ๑๒ คน ซึ่งเป็นอดีตคุณพนักงานในรัชกาลที่ ๖ ผลัดเปลี่ยนกันเฝ้าอภิบาลจนทรงเจริญพระวัยพอสมควร

ทรงพระกรุณาโปรด ให้สร้างวังในซอยสุขุมวิท ๓๘ (ซอยสันติสุข) โดยมีพลเรือตรีสมภพ ภิรมย์ ศิลปินแห่งชาติ เป็นสถาปนิก แล้วเสด็จไปประเทศอังกฤษอีกในปี ๒๕๐๑ เพื่อทรงเตรียมพระองค์เสด็จกลับประเทศไทยเป็นการถาวร จากนั้นจึงได้เสด็จนิวัตประเทศไทยเป็นการถาวรในพุทธศักราช ๒๕๐๒ ประทับ ณ วังรื่นฤดี เลขที่ ๖๙ ซอยสุขุมวิท ๓๘ กรุงเทพมหานคร ตราบกระทั่งปัจจุบัน ส่วนในช่วงฤดูร้อน จะเสด็จแปรที่ประทับไปยัง ตำหนักพัชราลัย ถนนเพชรเกษม อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์

 

สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า ทรงพระเมตตาต่อสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอฯ เป็นอย่างยื่ง
ในภายหลัง พระนางเจ้าสุวัทนาฯ ทรงมีรับสั่งเล่าเหตุการณ์เมื่อแรกประสูติประทานข้าราชบริพารฟังว่า

"ถ้าไม่ได้ท่าน เจ้าฟ้าก็ไม่ได้เป็นพระองค์ ด้วยพระบาทสมเด็จพระมงกุเกล้าเจ้าอยู่หัว นั้น เมื่อพระอาการประชวร
เพียบหนัก สมเด็จฯ ได้เข้าเฝ้าก็ทรงมีพระราชดำรัสฝากไว้ว่า 'ขอฝากลูกด้วย' ซึ่งสมเด็จก็ทรงสนอง
พระราชดำรัสด้วยพระทัยใส่สม่ำเสมอมาโดยตลอด ดังเคยมีพระราชกระแสว่า
'เจ้าฟ้านี่ฉันตายก็นอนตาไม่หลับ พระมงกุฎทรงฝากฝังเอาไว้' "

 

สมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าให้หม่อมเจ้าหญิงจันทรจำรัส เกษมสันต์
ซึ่งทรงศึกษาวิชาพยาบาลมาโดยเฉพาะ ทรงดูแลพระอนามัยตลอดจนทรงแนะนำการถวายพระอภิบาลที่เหมาะสม
เมื่อพระชนมายุครบปี ก็พระราชทานถาดเครื่องเสวย พระธำมรงค์ สร้อยพระกร ฉลองพระองค์ และทองคำครึ่งแผ่นอิฐ
เมื่อเจริญพระชันษาแล้ว ก็ยังทรงพระมหากรุณา เมื่อใดที่มีการฉายภาพยนตร์ก็โปรดให้ไปรับเสด็จมาทอดพระเนตร
ประชวรก็ทรงรับมาถวายพระอภิบาลที่วังสระปทุม โดยให้ประทับที่พระตำหนักเขียวริมน้ำ

รูป : ถาดเครื่องเสวยที่สมเด้จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า พระราชทานแก่สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอฯ เมื่อพระชนมายุ ๑ พรรษา