เรื่องเด่น การทำจิตให้ผ่องใส เป็นพระธรรมคำสอน ของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย ธรรมโอวาท หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต

การทำจิตให้ผ่องใส เป็นพระธรรมคำสอน
ของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย
ธรรมโอวาท หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต
วัดป่าสุทธาวาส จ.สกลนคร


สจิตฺตปริโยทปนํ เอตํ พุทฺธาน สาสนํ
การทำจิตของตนให้ผ่องใส เป็นการทำตาม
คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย
พระพุทธเจ้าผู้พระบรมศาสดา ได้ตรัสสอน
กาย วาจา จิต มิได้สอนอย่างอื่น สอนให้ปฏิบัติ ฝึกหัด
จิตใจ ให้เอาจิตพิจารณากายเรียกว่า กายานุปัสสนา
สติปัฏฐาน หัดสติให้มากในการค้นคว้าที่เรียกว่าธัมมวิจยะ
พิจารณาให้พอทีเดียว เมื่อพิจารณาพอจนเป็นสติ
สัมโพชฌงค์ จิตจึงจะเป็นสมาธิรวมลงเอง
สมาธิมี ๓ ขั้น คือ ขณิกสมาธิ จิตรวมลงไป
สู่ฐีติขณะแล้วพักอยู่หน่อยหนึ่ง ถอยออกมาสู่อุปจารสมาธิ
จิตรวมลงสู่ภวังค์แล้วพักอยู่นานหน่อย จึงถอยออกมา
รู้นิมิตอย่างใดอย่างหนึ่ง และอัปปนาสมาธิ สมาธิอันแน่วแน่
ได้แก่จิตรวมลงสู่ภวังค์ถึงฐีติธรรมถึงเอกัคคตา ความมี
อารมณ์เดียว หยุดนิ่งอยู่กับที่ มีความรู้ตัวอยู่ว่า จิตดำรงอยู่
และประกอบด้วยองค์ฌาน ๕ ประการ ค่อยสงบประณีต
เข้าไปโดยลำดับ
เมื่อหัดจิตอยู่อย่างนี้ ชื่อว่าทำจิตให้ยิ่ง ได้ในพระบาลีว่า
อธิจิตฺ เต จ อาโยโค เอตํ พุทฺธาน สาสนํ การประกอบ
ความพากเพียรทำจิตให้ยิ่ง เป็นการปฏิบัติตามคำสอน
ของพระบรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้า
การพิจารณากายนี้แล ชื่อว่าปฏิบัติ อันนักปราชญ์
ทั้งหลายมีพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นต้นแสดงไว้
มีหลายนัยหลายประการ ท่านกล่าวไว้ในมหาสติ
ปัฏฐานสูตร เรียกว่า กายานุปัสสนาสติปัฏฐาน
ในมูลกรรมฐานเรียกว่า เกสา โลมา นขา ทนฺตา ตโจ
ที่พระอุปัชฌายะสอนเบื้องต้นแห่งการบรรพชา
เป็นสามเณร และในธรรมจักกัปปวัตนสูตรว่า
ชาติปิ ทุกฺขา ชราปิ ทุกฺขา มรณมฺปิ ทุกฺขํ
แม้ความเกิดก็เป็นทุกข์ แม้ความแก่ก็เป็นทุกข์
แม้ความตายก็เป็นทุกข์ ดังนี้
บัดนี้เราก็เกิดมาแล้วมิใช่หรือ? ครั้นเมื่อบุคคล
มาปฏิบัติให้เป็น โอปนยิโก น้อมเข้ามาพิจารณา
ในตนนี้แล้วเป็นไม่ผิด เพราะพระธรรมเป็น อกาลิโก
มีอยู่ทุกเมื่อ อาโลโก สว่างโร่อยู่ทั้งกลางวันและ
กลางคืน ไม่มีอะไรปิดบังเลย ฯ


ขอบคุณที่มา ศูนย์พุทธศรัทธา สำนักปฏิบัติพระกรรมฐานสาขาวัดท่าซุง www.BuddhaSattha.com